Έκθεση στο Μουσείο Mémorial de la Shoah, Παρίσι.
Διάρκεια της έκθεσης: 1η Δεκεμβρίου 2013 – 16 Μαρτίου 2014.
Εβραίοι της Θεσσαλονίκης βαδίζουν την οδό Εγνατία προς το γκέτο του Βαρώνου Χιρς, το οποίο είχε μετατραπεί σε διαμετακομιστικό στρατόπεδο για τους εκτοπισμούς προς το Άουσβιτς, κάτω από τα βλέμματα των Χριστιανών συμπολιτών τους. Θεσσαλονίκη, 1943. © Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης. / Des Juifs de Salonique marchent vers le ghetto Baron Hirsch, transformé en camp de transit avant les déportations vers Auschwitz. Salonique, Grèce, 1943. © Musée Juif de Thessalonique.
Τις παραμονές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πόλεμου, η Θεσσαλονίκη – αποκαλούμενη «η Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων» – αριθμεί 56.000 Εβραίους, ήτοι το 70% της εβραϊκής κοινότητας της Ελλάδας.
Στις 9 Απριλίου του 1941, οι Γερμανοί μπαίνουν στην πόλη θέτοντας σ’ εφαρμογή τα πρώτα αντισημιτικά μέτρα· στη συνέχεια, από τον Ιούλιο του 1942, αρχίζουν τις διώξεις και τους δημόσιους εξευτελισμούς. Τον επόμενο χρόνο, οι Εβραίοι συγκεντρώνονται σε γκέτο και στις 15 Μαρτίου του 1943 αναχωρεί ο πρώτος συρμός με προορισμό το Άουσβιτς-Μπίρκεναου, στην Πολωνία.
Μέσα σε μερικούς μήνες, από τον Μάρτιο μέχρι τον Αύγουστο, οι ναζί Ντήτερ Βισλιτσένι και Αλόις Μπρούνερ, σε συνεργασία με τον Μαξ Μέρτεν, αξιωματικό υπεύθυνο των σχέσεων με τον τοπικό πληθυσμό, οργανώνουν τον εκτοπισμό του συνόλου σχεδόν της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Συνολικά εκτοπίστηκαν περισσότεροι από 48.000 θεσσαλονικείς Εβραίοι, ενώ επέστρεψαν λιγότεροι από 2.000.
70 χρόνια μετά, η παρούσα έκθεση ανατρέχει στους μήνες κατά τη διάρκεια των οποίων η Θεσσαλονίκη έγινε – μετά από 450 και πλέον χρόνια σεφαραδίτικης ζωής – Judenrein (χωρίς Εβραίους). Τα αρχειακά ντοκουμέντα, οι φωτογραφίες και τα αντικείμενα που εκτίθενται για πρώτη φορά στο Μουσείο Mémorial de la Shoah αναπαριστούν μια σχεδόν άγνωστη στην Γαλλία πτυχή της ιστορίας του Ολοκαυτώματος.
Η έκθεση παρουσιάζει και δάνεια του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
Επιστημονική επιμέλεια: Λεόν Σαλτιέλ, υποψήφιος Διδάκτορας Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη.
Συντονισμός και έρευνα: Sophie Nagiscarde και Caroline François, Mémorial de la Shoah.
Είσοδος ελεύθερη
Μετάφραση από τα γαλλικά: Δημήτρης Κράββαρης. Θερμές ευχαριστίες στον Λεόν Σαλτιέλ για την συμβολή του στη διαμόρφωση του παρόντος κειμένου.
Exposition DOSSIER au Mémorial de la Shoah, Paris
du 1er décembre 2013 au 16 mars 2014
À la veille de la Seconde Guerre mondiale, Salonique, surnommée « La Jérusalem des Balkans », abrite 56 000 Juifs, soit 70% de la communauté juive de Grèce.
Le 9 avril 1941, les Allemands entrent dans la ville et mettent en place les premières mesures antisémites puis, à partir de juillet 1942, les persécutions et les humiliations collectives. Deux ans plus tard, les Juifs sont rassemblés dans un ghetto, et le 15 mars 1943 le premier convoi part vers Auschwitz-Birkenau, en Pologne.
En quelques mois, de mars à août, la déportation de la quasi-totalité de la communauté juive de Salonique est organisée par les nazis Dieter Wisliceny et Aloïs Brunner, avec Max Merten, officier en charge des Affaires civiles. Au total, plus de 48 000 Juifs de Salonique sont déportés ; moins de 2 000 reviendront.
70 ans après, l’exposition revient sur les quelques mois durant lesquels Salonique devint, après plus de 450 ans de vie séfarade, Judenrein (sans Juifs). Les documents d’archives, photographies et objets présentés pour la première fois au Mémorial illustrent un aspect peu connu en France de l’histoire de la Shoah.
Exposition présentée avec les prêts du Musée juif de Thessalonique.
Commissariat scientifique :
Léon Saltiel, doctorant en histoire contemporaine grecque, université de Macédoine, Thessalonique.
Coordination et recherches :
Sophie Nagiscarde et Caroline François, Mémorial de la Shoah.
Entrée libre
niveau Crypte et entresol
via memorialdelashoah.org
Against antisemitism - Ενάντια στον αντισημιτισμό 