Μια ξεχωριστή συναυλία ρωμανιώτικης και σεφαραδίτικης μουσικής στα Ιωάννινα

Κείμενο / φωτογραφία: Δημήτρης Κράββαρης

Μια ξεχωριστή συναυλία ρωμανιώτικης και σεφαραδίτικης μουσικής πραγματοποιήθηκε στον Αύλειο Χώρο του Πολιτιστικού Πολυχώρου «Δ. Χατζής» τον Ιούλιο που μας πέρασε υπό την ενορχήστρωση του Σάκη Νεγρίν, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Γιάννενα. Από το 2012 μέχρι σήμερα, ο Σάκης Νεγρίν διευθύνει το Πνευματικό Κέντρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών.

Επιβλητική η ερμηνεία των ρωμανιώτικων τραγουδιών από τον Μάρκο Μπατίνο – ξεχωρίσαμε ιδιαίτερα το «Κίνα γλώσσα», που αποτελεί έμμετρη απόδοση στα ελληνικά της ιστορίας της Εσθήρ και που τραγουδιέται  στη γιορτή́ του Πουρίμ. Στα ρωμανιώτικα τραγούδια διακρίναμε εν γένει πολλές επιρροές από την δημοτική μουσική παράδοση.

Μελωδικότατη η ερμηνεία των σεφαραδίτικων τραγουδιών από την Σόλυ Ιωχανά – από τις πιο όμορφες στιγμές της συναυλίας η ερμηνεία του «Alta Es La Luna» υπό το φως του φεγγαριού.

Πολύ καλή ιδέα η προβολή σε πανί των στίχων των εκάστοτε τραγουδιών. Κατατοπιστικές οι σύντομες επεξηγήσεις της Σόλυ Ιωχανά, μιας και οι στίχοι στα λαντίνο προβλήθηκαν χωρίς μετάφραση.   

Βιολί έπαιξε ο Θοδωρής Λυκουρόπουλος, φλάουτο η Βικτωρία Κυριακίδη, κοντραμπάσο ο Ευγένιος Μπράτουσκα, κρουστά ο Σόλης Μπαρκή και κιθάρα ο Σάκης Νεγρίν. Διοργάνωση: Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών.

Αναμφίβολα η συναυλία αυτή αποτελεί καίρια συμβολή στην ανάδειξη της πλούσιας ιστορίας και παράδοσης των Ιωαννίνων που βασίζεται σαφώς και στην πολυπολιτισμικότητα.

Επί τη ευκαιρία, ένα βίντεο από την πρόσφατη δουλειά του Σάκη Νεγρίν, «Σκιές»:

Λευκάδα: στο δρόμο με τα αντισημιτικά συνθήματα

Αλγεινή εντύπωση προκαλεί το πλήθος αντισημιτικών και αντιεμβολιαστικών συνθημάτων που έχουν αναγραφεί κατά μήκος του δρόμου που συνδέει το χωριό Τσουκαλάδες με τον Άγιο Νικήτα. Ο συγκεκριμένος δρόμος είναι από τους πιο πολυσύχναστους του νησιού κάθε καλοκαίρι. Εκατοντάδες παραθεριστές κάνουν καθημερινά αυτή τη διαδρομή για να μεταβούν, μεταξύ άλλων, στη δημοφιλή παραλία Πευκούλια. Ο Δήμος Λευκάδας φαίνεται να αδιαφορεί προς το παρόν γι’αυτή την κατάσταση που δυσφημίζει το νησί, καθώς δεν έχει στείλει ακόμα συνεργείο για να σβήσει τα συνθήματα μίσους.   

Ήδη εντός του χωριού Τσουκαλάδες και σε περίφραξη νεκροταφείου έχει αναγραφεί με μπλε μπογιά η εξίσωση «Μασονία = Εβραιοσιωνισμός» δίπλα από το σύνθημα «Κάτω η Νέα Δικτατορία» των αντιεμβολιαστών.

Φωτογραφία: Against Antisemitism blog (Ιούλιος του 2021)

Καθοδόν προς την παραλία Πευκούλια και στην επιφάνεια του προστατευτικού τοιχίου, το οποίο έχει μήκος σχεδόν 2 χιλιόμετρα, έχουν αναγραφεί δεκάδες ευμεγέθη συνθήματα: «Φονιάδες των Λαών Ιζραηλίτες», «Fuck Off Izrael» και άλλα πολλά και τρομακτικά.

• 

• 

• 

Φωτογραφίες: Against Antisemitism blog (Ιούλιος του 2021)

Δεν πρόκειται δυστυχώς για νέο φαινόμενο σε αυτή την περιοχή. Το μπλογκ Epirus Beaches δημοσίευσε πριν λίγα χρόνια φωτογραφία με παρόμοια γκράφιτι –  «Viva Hezbollah», «Fuck Israel – USA» (τα δύο s έχουν αντικατασταθεί από τη σβάστικα). Ο Δήμος Λευκάδας έχει κάποιο σχέδιο για να αποτρέψει τη δράση των αντισημιτών και των αντιεμβολιαστών; 

Η εμμονή της Αριστεράς με το Ισραήλ

του Κώστα Αβραμίδη

Φωτογραφία από βεβήλωση του Μνημείου για το Παλιό Εβραϊκό Νεκροταφείο στο ΑΠΘ τον Δεκέμβρη του 2014 (φωτο: Μιχάλης Λόγγος, πηγή: thess.gr/blog/4910).

Η ελληνική Αριστερά, όπως και η διεθνής Αριστερά, καιροφυλακτούν για το πότε θα λάβουν μέρος εχθροπραξίες μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων για να διαλαλήσουνε τον ειρηνισμό και τον αντιιμπεριαλισμό τους.

Το γεγονός και μόνο ότι εθελοτυφλούν σε κάθε άλλη διαμάχη αντιμαχόμενων εθνικιστικών και ιμπεριαλιστικών δυνάμεων υπογραμμίζει την εμμονή τους με το Ισραήλ και τους Εβραίους.

Στο εσωτερικό της χώρας, σχεδόν καμία διαμαρτυρία και διαδήλωση δεν λαμβάνει χώρα για τα δικαιώματα της Μακεδονικής μειονότητας και της Τουρκικής μειονοτήτας, τα δικαιώματα των Ρομά (δεν είναι καν αναγνωρισμένες ως μειονότητες από το ελληνικό κράτος), τις απάνθρωπες συνθήκες εγκλεισμού των προσφύγων και μεταναστών στα κέντρα κράτησης στα νησιά και στην ενδοχώρα, τις επαναπροωθήσεις και την διαρκή απώλεια ανθρώπινης ζωής στο Αιγαίο και τον Έβρο, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται για χρόνια τώρα οι μετανάστες από τους εθνικιστές όλων των παρατάξεων και κομμάτων, και όχι μόνο των εθνικοσοσιαλιστών.

Στο εξωτερικό, καμία διαμαρτυρία για την αντιμετώπιση των Θιβετιανών, των Ουιγούρων και των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ καθώς και των αντιφρονούντων από την κομουνιστική, εθνικιστική και ιμπεριαλιστική Κίνα.

Καμία διαμαρτυρία για την κατοχή μέρους της Γεωργίας, της Ουκρανίας, της Τσετσενίας, για την φυλάκιση αντιφρονούντων από τον Ναβάλνι ως τους Ρώσους αναρχικούς από την Ρωσική ολοκληρωτική αυτοκρατορία των μαφιόζων ολιγαρχών.

Καμία διαμαρτυρία για τον σφαγέα της Δαμασκού, τους Σαουδάραβες δολοφόνους αντιφρονούντων, των Ισλαμιστών μισογυνιστών και ομοφοβικών του Ιράν κτλπ κτλπ.

Στην επιλεκτική τους αντιμετώπιση και ανάγνωση της ιστορίας και της πολιτικής η μόνη τους εμμονή είναι το Ισραήλ και η Παλαιστίνη.

Ίσως να μην γνωρίζουν για την εγκληματική απάθεια που οι αριστερές αντιστασιακές και φοιτητικές οργανώσεις αντιμετώπισαν την γκετοποίηση και απέλαση των Θεσσαλονικιών Εβραίων στο συγκρότημα στρατοπέδων συγκέντρωσης και μαζικής εξόντωσης Άουσβιτς-Μπιρκενάου;

Ίσως να μην γνωρίζουν για την συμμετοχή της ελληνικής Αριστεράς στην δημιουργία του έθνους κράτους του Ισραήλ, μετά την σχεδόν ολοκληρωτική εξόντωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί;

Δεν ήταν η Αριστερά που φυγάδευσε μέρος των εναπομείναντων Ελλήνων Εβραίων της Αθήνας και περιχώρων με την βοήθεια του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και του διοικητή της αστυνομίας Έβερτ στην Παλαιστίνη μέσω της Εύβοιας, όταν κανένας άλλος στην υπό κατοχή ή στην υπό συνεργασία με τους Ναζί Ευρώπη ήθελε να τους σώσει;

Ίσως να μην ξέρουν ότι ενώ από την μια μεριά η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν αναγνώριζε το κράτος του Ισραήλ, από την άλλη μεριά είχε ήδη ξεκινήσει να στοχοποιεί και να καταδιώκει τους Εβραίους της Σοβιετικής Ένωσης και όχι μόνο, χρησιμοποιώντας το οπλοστάσιο της αντισημιτικής ακροδεξιάς για να το πράξει;

Ίσως επίσης να μην ξέρουν για την συνδρομή των Ελλήνων Εβραίων στο αντάρτικο και τον ΕΛΑΣ κατά την διάρκεια της κατοχής, για την εξορία τους στο Ισραήλ από τους Έλληνες εθνικιστές (ελληνική κυβέρνηση) όταν αρνήθηκαν να ενταχθούν στον κυβερνητικό στρατό για να πολεμήσουν τους αντάρτες του Δημοκρατικού στρατού, και για την αφαίρεση της ελληνικής τους υπηκοότητας ως μέρος της συμφωνίας;

Ίσως να τα γνωρίζουν όλα αυτά και να τους είναι αδιάφορο;

Σε κάθε περίπτωση…

Γιατί λοιπόν μόνο το Ισραήλ; Γιατί μόνο οι Εβραίοι; Γιατί όλοι οι άλλοι δεν μετρούν;

Επιπρόσθετη ανάγνωση:

Η διάσωση. Η σιωπή του κόσμου, η αντίσταση στα γκέτο και τα στρατόπεδα, οι Έλληνες Εβραίοι στα χρόνια της Κατοχής. Καρίνα Λάμψα, Ιακώβ Σιμπή

The Holocaust in Thessaloniki – Reactions to the anti-Jewish persecution, 1942-1943. Leon Saltiel

Jewish Resistance in Wartime Greece. Steven Bowman

Greece – a Jewish History. Katherine Elizabeth Fleming

Out of the red shadows – Anti-semitism in Stalin’s Russia. Gennadi Kostyrchenko

Strange Hate: Antisemitism, Racism and the Limits of Diversity. Keith Kahn-Harris

The Left’s Jewish problem. Dave Rich

The New anti-semitism. Phyllis Chesler

Βίαιες αντισημιτικές επιθέσεις στη Γερμανία με πρόσχημα το Μεσανατολικό

Του Δημήτρη Κράββαρη

Η Συναγωγή της Βόννης, φωτογραφία του Eckhard Henkel ( Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0 DE)

Περιστατικά αντισημιτικής βίας με πρόσχημα την πρόσφατη ανάφλεξη στο Ισραήλ και τα παλαιστινιακά εδάφη σημειώθηκαν τα τελευταία εικοσιτετράωρα σε αρκετές γερμανικές πόλεις.

Συγκεντρωμένα άτομα έκαψαν ισραηλινές σημαίες μπροστά από τις Συναγωγές της Βόννης και του Μίνστερ (Βεστφαλία). Η γυάλινη πρόσοψη της Συναγωγής της Βόννης υπέστη, μάλιστα, σοβαρές ζημιές από τη ρίψη αντικειμένων. Σημειώθηκε, επίσης, απόπειρα παραβίασης της εισόδου. Η αστυνομία κατέφτασε με καθυστέρηση, καταφέρνοντας να συλλάβει μερικούς μόνο υπόπτους. Η έγκαιρη παρέμβαση της αστυνομίας στο Μίνστερ και η αλληλέγγυη στάση των γειτόνων απέτρεψαν τα χειρότερα.

Την περασμένη Δευτέρα σημειώθηκε απόπειρα εμπρησμού του Μνημείου σε ανάμνηση της Μεγάλης Συναγωγής του Ντίσελντορφ που καταστράφηκε το 1938 από τους ναζί. Ευτυχώς η φωτιά δεν πήρε διαστάσεις. Σε σχετική της ανακοίνωση, η Εβραϊκή Κοινότητα της πόλης εξέφρασε την ανησυχία της γι’αυτή την ακραία πράξη μίσους στο κέντρο της πόλης, εφιστώντας την προσοχή στην ολοένα αυξανόμενη αντισημιτική βία που αφορμάται από το μίσος για την ύπαρξη του ισραηλινού κράτους.

Ατμόσφαιρα αντισημιτικού πογκρόμ και στο Γκέλζενκίρχεν, όπου διακόσιοι περίπου διαδηλωτές – ανάμεσά τους πολλοί Τούρκοι ακροδεξιοί – κατάφεραν να πραγματοποιήσουν πορεία από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό ως τη Συναγωγή της πόλης, φωνάζοντας αντισημιτικά συνθήματα («Σκατοεβραίοι», «Παιδοκτόνο Ισραήλ» κ.α.). Η Αστυνομία εμπόδισε την τελευταία στιγμή τους συγκεντρωμένους να πλησιάσουν στην Συναγωγή χωρίς, ωστόσο, να καταφέρει να διαλύσει τη συγκέντρωση.

Ακόμα μεγαλύτερη ήταν η αντιισραηλινή διαδήλωση στη Βρέμη την Πέμπτη, με τους παρευρισκόμενους να φωνάζουν διαρκώς «Αλλάχου Άκμπαρ» και να περιφρονούν τις αποστάσεις ασφαλείας λόγω κορωνοϊού.

Ο κατάλογος που παραθέτουμε δεν είναι πλήρης, καταδεικνύει ωστόσο το πόσο ευάλωτη είναι η εβραϊκή ζωή στη Γερμανία εν έτει 2021. Δεν είναι η πρώτη φορά που οργανωμένες ομάδες ισλαμιστών κατεβαίνουν στους δρόμους της Γερμανίας για να εκφράσουν το αντισημιτικό τους μίσος και να εκφοβίσουν τις εβραϊκές κοινότητες της χώρας. Σύσσωμος ο γερμανικός πολιτικός κόσμος καταδικάζει τη νέα αντισημιτική βία, με προεξάρχοντα τον Φρανκ-Βάλτερ Στάινμάιερ. Tο κράτος καλείται, ωστόσο, να αποδείξει ότι έχει διδαχθεί από τα λάθη του πρόσφατου παρελθόντος (βλ. την αντισημιτική επίθεση στην αφύλακτη Συναγωγή της Χάλλε τον Οκτώβριο του 2019) και ότι είναι έτοιμο να προστατεύσει αποτελεσματικά τους πολίτες του από τους αντισημίτες μιμητές της Χαμάς.

Judenhass mitten in #Gelsenkirchen vor der #Synagoge. Zeiten, in denen Juden auf offener Straße beschimpft werden, sollten längst überwunden sein. Das ist purer #Antisemitismus, sonst nichts! pic.twitter.com/S98Puxl07N

— Zentralrat der Juden in Deutschland (@ZentralratJuden) May 12, 2021

Πηγές: Ruhrbarone, Jüdische Allgemeine, Belltower News, Jüdische Gemeinde Düsseldorf.

Οι Εβραίοι στην Ιρλανδία του 20ου αιώνα – Πρόσφυγες, αντισημιτισμός και το Ολοκαύτωμα

Ο Κώστας Αβραμίδης γράφει για το βιβλίο του Dermot Keogh „Jews in the twentieth-century Ireland – Refugees, Anti-Semitism and the Holocaust” (Cork University Press, 1998).

Για να κατανοήσει κάποιος/α τις συνθήκες κάτω από τις οποίες λαμβάνει χώρα ένα γεγονός ή μια σειρά γεγονότων σε μια κοινωνία ανθρώπων πρέπει να κατανοήσει όσο είναι δυνατόν την εξέλιξη αυτής της κοινωνίας σε βάθος χρόνου, τις συνθήκες και τα γεγονότα, καθώς και το πώς έβλεπε αυτή η κοινωνία ανθρώπων το είδωλό της στον «καθρέφτη» κατά την διάρκεια της τότε εξέλιξης της.

Επίσης πρέπει να λάβει υπόψιν το συνεχώς αυξανόμενο χάσμα που το πέρασμα του χρόνου δημιουργεί για την κατανόηση των πραγμάτων μεταξύ της σημερινής γενιάς ανθρώπων και των σημερινών κοινωνιών και όλων των προηγούμενων ανθρώπων και κοινωνιών που προϋπήρχαν, δυσκολεύοντας έτσι ακόμη περισσότερο το έργο μιας ερευνήτριας/ενός ερευνητή που θέλει να καταπιαστεί με την κατανόηση αυτών των γεγονότων.

Η Εβραϊκή κοινότητα της Ιρλανδίας στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν πάρα πολύ μικρή, αλλά εξίσου περιθωριοποιημένη όπως άλλες μεγαλύτερες κοινότητες σε άλλες χώρες της Ευρώπης, αριθμούσε μερικές εκατοντάδες ανθρώπων ανάμεσα σε εκατομμύρια χριστιανικού πληθυσμού, και ήταν εξίσου αχειραφέτητη όσο και η καθολική πλειοψηφία που ζούσε στο νησί.

Ο καθολικός Ντάνιελ Ο’Kονέλ που είχε εκλεγεί στο Βρετανικό κοινοβούλιο στις αρχές του 19ου αιώνα κατάφερε μετά από πολύ μεγάλη προσπάθεια να κερδίσει την απόκτηση βασικών πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων για τους Καθολικούς καθώς και για τους Εβραίους, μετά από παράκληση μελών της Εβραϊκής κοινότητας που ζούσαν στα Βρετανικά νησιά και την Ιρλανδία και με τα οποία ο Ο’Κονέλ διατηρούσε στενές επαφές και σχέσεις.

Κατά την διάρκεια του καταστροφικού λοιμού του 1845, που κράτησε για σειρά επτά ετών προκαλώντας το θάνατο ενός εκατομμυρίου κατοίκων και την μετανάστευση άλλων δύο εκατομμυρίων κατοίκων του νησιού, η μικρή Εβραϊκή κοινότητα βρέθηκε εξ αρχής στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών για βοήθεια των πληγέντων.

Κατά την διάρκεια των ρωσικών αντισημιτικών πογκρόμ που 1880-1890 που ενεργοποιήθηκαν από τα αντισημιτικά μέτρα της Ρωσικής αυτοκρατορίας το 1882 και 1891 ένας μεγάλος πληθυσμός Ρώσων Εβραίων προσφύγων, που υπολογίζεται σε δυο εκατομμύρια ανθρώπων, εγκατέλειψε άρον άρον, μεταξύ του 1880 εως το 1914, τον τόπο τους και τα περισσότερα υπάρχοντά τους μεταναστεύοντας κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αλλά και στην Παλαιστίνη, Καναδά, Νότια Αφρική, Βρετανία και Ιρλανδία.

Οι Εβραίοι πρόσφυγες που βρίσκουν καταφύγιο στην Βρετανία και Ιρλανδία αυξάνουν τον αριθμό των Εβραίων στα νησιά, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό, ο αριθμός των Εβραίων συνεχίζει να παραμένει πολύ μικρός σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό. Οι πρόσφυγες στο νησί της Ιρλανδίας εγκαθίσταται, κατά πλειοψηφία, στις μεγαλύτερες πόλεις του νησιού (Δουβλίνο, Μπέλφαστ, Κόρκ, Λίμερικ) καθώς οι πόλεις προσφέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια και δυνατότητα εξοικονομησης των προς το ζην.

Κατά την διάρκεια των γεγονότων της υπόθεσης Ντρέιφους, ο εθνικιστής αρχηγός του Σιν Φέιν, Άρθουρ Γκρίφιθ, επιτρέπει την δημοσίευση αντισημιτικών άρθρων στο επίσημο όργανο της οργάνωσης United Irishman. Στα τέλει του 1899 ο ίδιος γράφει στην εφημερίδα της οργάνωσης: «Έχω δηλώσει και παλαιότερα ότι οι τρεις πιο δαιμονικές επιρροές του αιωνα είναι ο πειρατής, ο μασόνος, και ο Εβραίος». O Άρθουρ Γκρίφιθ που είχε ζήσει για αρκετό διάστημα στην Νότια Αφρική έγραψε επίσης στην εφημερίδα του για τους «βρομιάρηδες Εβραίους που έχουν εξαπλωθεί απο το Γιοχάνεσμπουργκ ως το Χάιντ Παρκ (Λονδίνο)».

Οι δηλώσεις στελεχών της Εβραϊκής κοινότητας ότι η Ιρλανδία είναι η ασφαλέστερη και ίσως η μοναδική χώρα στην Ευρώπη όπου δεν διώκονται οι Εβραίοι καταρρίπτονται γρήγορα και ηχηρά από τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στην πόλη του Λίμερικ το 1904, που αργότερα θα μετονομαστούν και ως το «πογκρόμ του Λίμερικ».

Ένας καθολικός ιερέας, ο πάτερ Creagh, ξεσηκώνει τον ντόπιο πληθυσμό κατά της τοπικής Εβραϊκής κοινότητας που αριθμεί είκοσι πέντε οικογένειες, κατά συντριπτική πλειοψηφία φτωχών βιοπαλαιστών. Οι απειλές λιντσαρίσματος, ο προπηλακισμός, καθώς και το μποϋκοτάζ συναλλαγών με την κοινότητα που κρατάει για σειρά μηνών καθιστά αδύνατη την παραμονή των προσφύγων στο Λίμερικ. Το γεγονός ότι δεν υπήρχαν θύματα οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στην προστασία που η αστυνομία παρείχε στην κοινότητα. Οι δε χλιαρές εκκλήσεις της τοπικής ιεραρχίας της καθολικής εκκλησίας δεν έχουν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Οι Εβραϊκές οικογένειες υποχρεώνονται να ξεπουλήσουν ότι λίγα υπάρχοντα έχουν και να ξαναμεταναστεύσουν κατά κόρον στην Μεγάλη Βρετανία και την Αμερική.

Τα επόμενα χρόνια με την έξαρση του ιρλανδικού καθολικού εθνικισμού η μικρή κοινότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη με σοβαρά δίλημματα. Κατά την διάρκεια του πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου μέλη εθνικιστικών ενόπλων οργανώσεων στην Ιρλανδία θα ξεσηκωθούν κατά των Βρετανών το 1916 με κύριο αίτημα την ανεξαρτησία και την δημιουργία ενός ανεξάρτητου Ιρλανδικού Καθολικού κράτους. Μετά το τέλος του πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, θα υπογραφεί συμφωνία μεταξύ των Ιρλανδών εθνικιστών και της Βρετανικής κυβέρνησης με την παραχώρηση των 26 κομητειών για τη δημιουργία ιρλανδικού ανεξάρτητου κράτους. Αυτή η συμφωνία δεν περιλαμβάνει τις έξι κομητείες του Ulster στο Βορρά καθώς η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι Ιρλανδοί διαφόρων Προτεσταντικών δογμάτων (Πρεσβυταριανοί, Αγγλικανοί, Μεθοδιστές, Βαπτιστές κ.α.) που αισθάνονται απειλούμενοι από το νέο καθεστώς που ξεδιπλώνεται στο νησί και αντιστέκονται σθεναρά – εξοπλίζονται και οργανώνονται σε παραστρατιωτικές οργανώσεις – στην προοπτική ενσωμάτωσής τους στο νέο κράτος.

Η συμφωνία που επιτυγχάνεται μεταξύ των Ιρλανδών Καθολικών εθνικιστών και του Βρετανικού κράτους θα φέρει τον διχασμό μεταξύ διαφορετικών εθνικιστικών κατανοήσεων και την ένοπλη εμφύλια σύρραξη. Η μικρή Ιρλανδική κοινότητα του νησιού έχοντας μπροστά της όλες αυτές τις δραματικές εξελίξεις θα προσπαθήσει να ενσωματωθεί στα νέα «κράτη» και στο πολιτικό περιβάλλον που θα αναδυθεί, δλδ τη Βόρεια Ιρλανδία και την Ιρλανδία.

Τα πράγματα θα πάνε από το κακό στο χειρότερο καθώς ο εθνικισμός, ο φασισμός και ο Ναζισμός κατευθύνονται προς το απόγειο τους με κύριο αποτέλεσμα τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα.

Τις δεκαετίες του 30 και 40 στην πολιτική σκηνή της Ιρλανδίας τα πράγματα που προκαλούν φόβο, ανασφάλεια και θλίψη στα μέλη της κοινότητας μέσα στη χώρα, είναι η άνοδος του εθνικιστικού, φασιστικού και αντισημιτικού κινήματος των blueshirts του στρατηγού Όουεν Ο’Ντάφυ, η εξωτερική πολιτική της Ιρλανδίας ως αναφορά την Γερμανία και τους Γερμανούς Εβραίους πρόσφυγες καθώς και οι κινήσεις του εθνικιστικού Σιν Φέιν-ΙΡΑ που έκανε προσπάθειες να πείσει τους Ναζί να τους βοηθήσουν να ενσωματώσουν την Βόρεια Ιρλανδία στο Ιρλανδικό κράτος!

Οι δε φασίστες και εθνικιστές του Όουεν Ο’Ντάφυ παρότρυναν τους εθνικιστές του Σιν Φέιν-ΙΡΑ να τους βοηθήσουν να ξεφορτωθούν τους Εβραίους από την χώρα. Ειδικά τη δεκαετία του ‘30 με την άνοδο του Εθνικοσοσιαλισμού στην Γερμανία και την προσπάθεια των Γερμανών Εβραίων να εγκαταλείψουν τη χώρα, θα γίνουν δραματικές και αλλεπάλληλες εκκλήσεις της Ιρλανδικής Εβραϊκής κοινότητας και ιδιαίτερα από τον Αρχι-Ραβίνο της Ιρλανδίας Ισαάκ Χέρτζογκ (πατέρα του 6ου προέδρου του Ισραήλ Χαΐμ Χέρτζογκ) στην Ιρλανδική κυβέρνηση να παράσχει άσυλο κυρίως σε παιδιά αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Η Ιρλανδία δεν έσωσε κανένα Εβραίο από το Ολοκαύτωμα, ούτε όταν αυτό ήταν σχετικά εύκολο και εφικτό, την δεκαετία του ‘30, αλλά ούτε αργότερα κατά την διάρκεια του πολέμου.

Κάτι ακόμη που δυσκόλευσε τα πράγματα επιπλέον ήταν το γεγονός ότι της διπλωματικής αποστολής της Ιρλανδίας στην Γερμανία από την άνοδο του Εθνικοσοσιαλισμού ως το 1939, θα ηγείται ένας Ιρλανδός διπλωμάτης που αναμασούσε την Εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα των Ναζί. Επίσης, κατά την διάρκεια της ύπαρξης του Ναζισμού και του ιταλικού φασισμού, πράκτορες των δυο αυτών καθεστώτων/χωρών θα κινούνται ανενόχλητοι στο Δουβλίνο, κατέχοντας μερικοί από αυτούς υψηλά ιστάμενες θέσεις στην πόλη, και εις γνώσην των Ιρλανδικών μυστικών υπηρεσιών και της κυβέρνησης.

Ο αντισημιτισμός της συντριπτικής πλειοψηφίας της ιρλανδικής κοινωνίας θα λειτουργήσει ως φόβητρο για δράση από την ιρλανδική κυβέρνηση και κόμματα. Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι παρότι ανώτεροι πολιτικοί άντρες της Ιρλανδίας και αρκετοί ακαδημαϊκοί, κατά την πλειοψηφία τους δεν ήταν αντισημίτες, και διατηρούσαν καλές, και σε πολλές περιπτώσεις στενές προσωπικές και οικογενειακές σχέσεις με μέλη της κοινότητας, η κοινωνία κατά κόρον δεν έτρεφε τα ίδια αισθήματα για την πολύ μικρή Εβραϊκή κοινότητα της χώρας.

Αξιοσημείωτη – και μέχρι σήμερα ανεξήγητη – είναι η συμπεριφορά του πρωθυπουργού Έμον Ντεβελέρα και του προέδρου της χώρας Ντάγκλας Χάιντ, που λίγο μετά το θάνατο του Χίτλερ, έσπευσαν να αποδώσουν τα συλλυπητήρια τους στην Γερμανική πρεσβεία στο Δουβλίνο!

Μετά το πέρας του πολέμου η Εβραϊκή παρουσία στην Ιρλανδία άρχισε να μειώνεται αργά αλλά σταθερά, σήμερα η Εβραϊκή κοινότητα της Ιρλανδίας παραμένει μια από τις μικρότερες Εβραϊκές κοινότητες στην Ευρώπη.

Την ώρα που έγραφα αυτό το κείμενο για το βιβλίο του καθηγητή Ιστορίας του πανεπιστημίου του Κόρκ (UCC) Dermot Keogh, δημοσιεύτηκε η αναφορά για τα mother and baby homes. Η αναφορά αυτή έχει να κάνει με την μεταχείριση των ανύπαντρων γυναικών και των εξώγαμων παιδιών τους από το Ιρλανδικό θεοκρατικό κράτος και την Ιρλανδική κοινωνία. Ο αντισημιτισμός και ο ρατσισμός και η μεταχείριση των γυναικών και των παιδιών τους (πατριαρχία), στην Ιρλανδία ίσως να φαντάζουν ως φαινόμενα τα οποία δεν έχουν κοντινή σχέση.

Κατά την προσωπική μου άποψη, τα δύο αυτά φαινόμενα έχουν ένα κοινό παρονομαστή. Αυτός ο παρονομαστής είναι ο εθνικισμός, στην προκειμένη περίπτωση το εθνικό Καθολικό Ιρλανδικό κράτος, που ήταν το πρόταγμα και αίτημα όλων των πολιτικών εθνικιστικών οργανώσεων που πάλεψαν για την ανεξαρτησία της χώρας από την Βρετανική ηγεμονία.

Η αδυναμία να φανταστούν ένα κοσμικό κράτος που δεν θα ήταν χτισμένο στα θεμέλια της καθολικής πίστης και ιρλανδικής εθνικής ταυτότητας είχε ολέθριες συνθήκες και για τους Εβραίους πρόσφυγες του Ναζισμού, καθώς και για την πλειοψηφία των Ιρλανδών γυναικών.

Μια τελευταία σημείωση έχει να κάνει με την αναφορά για την μεταχείριση των γυναικών στα ίδια ίδρυματα (καθολικά και προτεσταντικά) στην Βόρεια Ιρλανδία. Παρότι έχουμε να κάνουμε με δυο διαφορετικά εθνικιστικά φαντασιακά, η πατριαρχία παραμένει ο κοινός παρονομαστής!

Επιπρόσθετη ανάγνωση:

Tom Garvin: The Evolution of Irish Nationalist Politics

Michael Goldfarb: Emancipation: How Liberating Europe’s Jews from the Ghetto Led to Revolution and Renaissance

Κώστας Αβραμίδης

Greek newspaper criticized for running cartoon that trivializes the Holocaust (once again)

The Central Board of Jewish Communities in Greece (KIS) denounced in a statement another attempt to diminish and exploit the Holocaust: 

The new cartoon published in “Efimerida ton Syntakton” on January 16, 2021, combines the Nazi sign with the cartoonist’s confection “Studies make you free”, thus equalizing the gate of Auschwitz with the gates of the universities and the prisoners in this horrific extermination camp with the students. It is a hideous and vulgar instrumentalization of the Holocaust for political purposes.

In any case, the newspaper’s expressed respect towards the victims of the Holocaust and its firm position against antisemitism cannot be used as excuses for the publication of such cartoons that insult both the memory of the victims and the survivors alike, by trivializing the place of their martyrdom.

KIS ANNOUNCEMENT ON A CARTOON TRIVIALIZING THE HOLOCAUST, January 18, 2021 [excerpt]

Background: New higher education bill targets lawlessness, standards (Apostolos Lakasas)

Dear @EFSYNTAKTON, time and time again you have a habit of publicising material that is deemed as trivialising the Holocaust, time and time again you are told that this equates to #antisemitism, but you keep on doing it time and time again! Why? What you do not understand? https://t.co/pSKt2EYjt6

— Constant K. (@lubenprolet) January 18, 2021

The same cartoonist, Kostas Grigoriadis, published in “Efimerida ton Syntakton” in July 2018 a similar cartoon depicting the entrance to the Auschwitz death camp with the message “the 12-hour [work day] sets you free,” to protest plans for a 12-hour work day in Austria. (more information)

Ένα σημαντικό Εγχειρίδιο Πρακτικής Εφαρμογής του Λειτουργικού Ορισμού του Αντισημιτισμού σύμφωνα με την IHRA

[Το ακόλουθο κείμενο αποτελεί μετάφραση μέρους του σημερινού δελτίου τύπου της γερμανικής ομοσπονδιακής ένωσης φορέων Recherche- und Informationsstelle Antisemitismus (RIAS) με έδρα το Βερολίνο. Μετάφραση από τα γερμανικά: Δημήτρης Κράββαρης]

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Διεθνής Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA) δίνουν στη δημοσιότητα το Εγχειρίδιο Πρακτικής Εφαρμογής του Λειτουργικού Ορισμού του Αντισημιτισμού σύμφωνα με την IHRA

Βερολίνο (08/01/2021) – Τα τρία τέταρτα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ήδη υιοθετήσει τον λειτουργικό ορισμό της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA). Σε ποιους τομείς εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου ο λειτουργικός ορισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κρατικούς και κοινωνικούς φορείς, καταδεικνύει το Εγχειρίδιο Πρακτικής Εφαρμογής του Λειτουργικού Ορισμού του Αντισημιτισμού σύμφωνα με την IHRA που παρουσιάζεται σήμερα.

Τον Μάιο του 2016, ένας πολιτικός του Κοινοβουλίου της Καταλωνίας χαρακτήρισε τον Πρόεδρο της Εβραϊκής Κοινότητας της Βαρκελώνης ξένο πράκτορα ενός «σιωνιστικού λόμπι», το οποίο καθορίζει την ατζέντα του Κοινοβουλίου. Τον Δεκέμβριο του 2017 και αφότου η αμερικανική κυβέρνηση αποφάσισε να μεταφέρει την αμερικανική πρεσβεία από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, πλήθος ατόμων πραγματοποίησε εμπρηστική επίθεση σε συναγωγή του Γκέτεμποργκ. Το Νοέμβριο του 2020, ο διευθυντής ενός κρατικού μουσείου της Ουγγαρίας αποκάλεσε τον επιζήσαντα του Ολοκαυτώματος, Τζωρτζ Σόρος, «φιλελεύθερο Φύρερ» που μετατρέπει την Ευρώπη σε «θάλαμο αερίων» και ποδηγετεί τους ανθρώπους, σαν να πρόκειται για πιόνια σε μια «παγκόσμια σκακιέρα».

Τα παραπάνω παραδείγματα από το Εγχειρίδιο καθιστούν σαφές πως ο αντισημιτισμός επηρεάζει καθοριστικά την καθημερινότητα των Εβραίων της Ευρώπης και πως εμφανίζεται σε όλο το πολιτικό φάσμα. Ο ορισμός της IHRA συμβάλλει στη διάκριση εκδηλώσεων αντισημιτισμού στα πιο διαφορετικά συμφραζόμενα: στην καθημερινή ζωή, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο σχολείο, στον χώρο εργασίας, στα μέσα ενημέρωσης και στον χώρο της θρησκείας.

Το Εγχειρίδιο εξηγεί και διασαφηνίζει όλες τις πτυχές του λειτουργικού ορισμού του αντισημιτισμού της IHRA με τη βοήθεια 22 περιστατικών αντισημιτισμού και αξιόποινων αντισημιτικών πράξεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Βασιζόμενο σε 71 σύνολα δεδομένων (data sets) από 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου, το εγχειρίδιο παρουσιάζει επιπρόσθετα 35 παραδείγματα ορθών πρακτικών για την πρακτική εφαρμογή του ορισμού στους τομείς της ποινικής δίωξης, της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης, της κρατικής χρηματοδότησης, του αθλητισμού και της κοινωνίας των πολιτών. Για τον σκοπό αυτό, οι συγγραφείς του εγχειριδίου απευθύνθηκαν σε εβραϊκές κοινότητες, εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, μέλη της ομάδας εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον αντισημιτισμό καθώς και σε ειδικούς της IHRA και τoυ Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το παρόν εγχειρίδιο εκπονήθηκε από την ομοσπονδιακή ένωση RIAS ύστερα από σχετική ανάθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία εξέδωσε το εγχειρίδιο από κοινού με την Διεθνή Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος και με την υποστήριξη της Γερμανικής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. To Εγχειρίδιο είναι προσβάσιμο στην ιστοσελίδα της ομοσπονδιακής ένωσης RIAS (πατήστε εδώ) καθώς και στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πατήστε εδώ). […]

Η ομοσπονδιακή ένωση φορέων RIAS ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2018. Στόχος της είναι η ενιαία καταγραφή και τεκμηρίωση περιστατικών αντισημιτισμού σε όλη τη Γερμανία και η εκπροσώπηση των συμφερόντων φορέων τοπικών κέντρων καταγραφής περιστατικών αντισημιτισμού απέναντι στην κοινωνία, την πολιτική και τη διοίκηση.

Antisemitic hate incidents in Greece (August-December 2020)

Although the numbers of Greeks of Jewish religion is, according to the Greek Census, very low (5000, i.e. 0.05% of the Greek population) the incidents of anti-Semitic rhetoric and the recorded attacks against Jewish monuments or synagogues are disproportionately high. (Antisemitism in Greece today: Executive Summary, 2017)

August 13: The antisemitic slogan “Satanist Jews Out” was found at the Fallen Aviators Monument (Athens, Karaiskaki Square) along with Christogram crosses. [reported by the Against Antisemitism blog]

Fallen Aviators Monument, Athens. Photo credit: Rosa Roussou

September 21: A monument to the fighters of the Greek People’s Liberation Army in Thessaloniki, located near the White Tower, was desecrated with the graffiti “Commie Jews”. [reported by the blog communistsremembrance.wordpress.com]

October 5: “Neo-Nazis vandalized the external surrounding walls of the Jewish cemetery of Athens with the same slogans the Nazis used 80 years ago in order to deport millions of Jews from their homes and exterminate six million in the gas chambers, amongst whom 60.000 Greek Jews.” (from the KIS announcement for the antisemitic graffiti at the Jewish Cemetery of Athens)

October 10 & 11: The words “Death to Israel” were discovered at the Jewish cemetery of Thessaloniki, while four tombs were vandalized in the Jewish cemetery on Rhodes island in the southeast. The acts of vandalism come after the leader of Greece’s neo-Nazi party Golden Dawn and his inner circle were handed 13-year prison sentences on Wednesday. (AFP)

World Jewish Congress: Just days after leaders of the neo-Nazi Golden Dawn party in Greece were charged with leading a criminal group, multiple Jewish sites in the country were targeted and vandalized with antisemitic graffiti. It shows that even when major steps are taken against racism, the fight is on-going.

October 16: A graffiti saying “With Jews you lose” was sprayed onto a monument dedicated to the 50,000 Jews of Thessaloniki in northern Greece perished during the Holocaust. (AFP)

November 10 & 12: The Greek newspaper “Makeleio” whose publisher was convicted recently of anti-Semitic defamation warned its readers that Pfizer’s Jewish CEO will “stick the needle” into them while calling the pharmaceutical company’s prospective COVID-19 vaccine “poison.” A further article repeated the accusations against Bourla, with a screeching headline claiming that the “Greek Jew” had “trousered millions” on behalf of the “Israeli Council.” (JTA / The Algemeiner)

December 3: “A man wearing a cassock and holding an icon, sprayed a Christogram cross with the words “Jesus Christ Conquers” on the Holocaust monument of Larissa. He did the same on the outer wall of the Synagogue which is currently being restored. The incident was recorded on cctv street cameras which were examined after the President of the Jewish Community of Larissa informed the police and filed a lawsuit. The man was arrested the following day in the nearby area of Tempi. He was charged with damaging property and violating antiracism law.” [reported by the KIS]

December 28: The Holocaust Monument in the city of Drama, northern Greece, was vandalized. The perpetrators sprayed a black cross and broke the base of marble at the base of the monument. A similar graffiti appeared on the door of the old tobacco warehouse where, on March 3, 1943, the Bulgarian occupying forces arrested and imprisoned Greek Jews from Drama, before deportating them to Nazi extermination camps. [ekathimerini]

Η Shoah στην Σαλονίκη: Οι θανάσιμες επιπτώσεις του ελληνικού εθνικιστικού οπορτουνισμού στην Εβραϊκή Κοινότητα της πόλης

Ο Κώστας Αβραμίδης γράφει για την πρόσφατη μελέτη του Λεόν Σαλτιέλ The Holocaust in Thessaloniki. Reactions to the Anti-Jewish Persecution, 1942–1943 (Routledge 2020, 268 σελ.).

Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των νεοσύστατων κρατών-εθνών στην Βαλκανική χερσόνησο για την προσάρτηση όλο και μεγαλύτερων εκτάσεων με την βίαιη απόσπαση αυτών από το σώμα της πρώην κοινωνικής-πολιτικής οντότητας στην οποία ανήκαν, δηλαδή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Ελλάδα κατάφερε να αντικρούσει στον Δεύτερο Βαλκανικό πόλεμο την Βουλγαρία και να φέρει υπό την κατοχή της την Θεσσαλονίκη καθώς και μεγάλο κομμάτι της Μακεδονίας.

Οι νέες αυτές περιοχές που κατακτήθηκαν και προσαρτήθηκαν στο ελληνικό κράτος ήταν γεωγραφικές οντότητες χωρίς «ομοιογενείς» πληθυσμούς, γεμάτες με κοινότητες που κατά την συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκαν σε διαφορετικά κοινωνικά σχήματα με διαφορετικά μεταξύ τους εθνικά, γλωσσικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά. Το καινούργιο καθεστώς, στο οποίο όλοι αυτοί οι πληθυσμοί εντάχθηκαν, ήταν η Ελλάδα του εθνικιστικού δόγματος «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» αλλά και της εθνικιστικής βενιζελικής ιδέας της Μεγάλης Ελλάδας «των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Αυτή η ιδέα θα είχε τρομακτικές επιπτώσεις για όλους αυτούς τους ανθρώπους από όλα αυτά τα διαφορετικά υπόβαθρα, που το νεόκοπο καθεστώς θα πιέζει συνεχώς να τετραγωνίσουν τον κύκλο.

Μια από αυτές τις κοινότητες, τα μέλη της οποίας βρέθηκαν να είναι «νέοι πολίτες» του νέου έθνους-κράτους, ήταν και η πολυπληθής εβραϊκή σεφαραδίτικη κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Ο σύντομος βίος της – 30 χρόνια – από την προσάρτηση της πόλης στο ελληνικό κράτος το 1913 έως τις εκτοπίσεις των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο στρατόπεδο μαζικής εξόντωσης του Άουσβιτς το 1943 θα καταγραφεί ως μια από τις πιο μελανές σελίδες αυτού του κράτους, που για σειρά δεκαετιών θα θαφτεί στη σιωπή.

Η μελέτη του Λεόν Σαλτιέλ είναι καρπός πολυετούς έρευνας, την οποία συμπληρώνει μια εκτεταμένη βιβλιογραφία. Ο Σαλτιέλ καταγράφει για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά με λεπτομέρεια τις αντιδράσεις των τοπικών παραγόντων της πόλης (του κυβερνήτη, της δημοτικής αρχής, της Εκκλησίας, του Πανεπιστημίου, των δικαστικών, βιομηχανικών, βιοτεχνικών και εμπορικών συλλόγων, και άλλων), βασιζόμενος σε έγγραφα-ντοκουμέντα της εποχής. Και αναδεικνύει με όση καθαρότητα του επιτρέπουν τα υπάρχοντα σωζόμενα στοιχεία τον ρόλο των πρωταγωνιστών στην γενοκτονία της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της κρίσιμης περιόδου από το 1942 ως το 1943. Ταυτόχρονα, παρουσιάζει το ιστορικό υπόβαθρο των σημαντικότερων γεγονότων που αφορούν την προσάρτηση της πόλης στο ελληνικό κράτος και τις θανατηφόρες επιπτώσεις στην εβραϊκή κοινότητα της πόλης που είχε ο ελληνικός εθνικιστικός οπορτουνισμός.

Η χριστιανική κοινωνία της πόλης δεν αρκέστηκε στο να «ξεφορτωθεί» τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας. Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του σχεδίου φυσικής εξόντωσής τους από τους Ναζί – συγκέντρωση του ενήλικου ανδρικού πληθυσμού για καταναγκαστική εργασία, γκετοποίηση στην συνοικία του Κάμπελ και επιβίβαση σε βαγόνια για ζώα με προορισμό το Άουσβιτς-Μπίρκεναου – οι χριστιανοί της πόλης θα οργανώσουν το ξεπούλημα των κινητών και ακινήτων περιουσιών τους, την μετονομασία των οδών που έφεραν εβραϊκά ονόματα καθώς και την καταστροφή και απαλλοτρίωση των δομικών υλικών και την τυμβωρυχία του μεγαλύτερου εβραϊκού νεκροταφείου στην Ευρώπη με μισό εκατομμύριο μνήματα!

Η κυριαρχία του ελληνικού εθνικισμού έπρεπε να είναι απόλυτη, την φυσική καταστροφή των Θεσσαλονικιών Εβραίων ακολούθησε παράλληλα η απάλειψη της μνήμης της ύπαρξης της κοινότητας και η σιωπή της κοινωνίας για σειρά δεκαετιών. Επίσης, κατά την ίδια χρονική περίοδο, καταρρέει ο μύθος της ουδετερότητας και της αδυναμίας της χριστιανικής κοινότητας αλλά και των αριστερών οργανώσεων να συνδράμουν τους Θεσσαλονικείς Εβραίους «γείτονες» τους. Αυτήν την κρίσιμη ώρα, η ελληνορθόδοξη κοινότητα διαπραγματεύεται επιτυχώς με τους Γερμανούς Ναζί το ζήτημα της βουλγαρικής επέκτασης της κατοχικής ζώνης στην πόλη ως ζήτημα «υψίστης εθνικής προτεραιότητας», ενώ διοργανώνονται μεγάλες φοιτητικές διαδηλώσεις από την Αριστερά που διαρκούν εβδομάδες, με αιτήματα που έχουν να κάνουν με πολλά πράγματα εκτός της μεταχείρισης των Εβραίων «συμπολιτών» τους.

Η μελέτη του Λεόν Σαλτιέλ είναι ένα από τα σημαντικότερα βιβλία έως σήμερα στον τομέα της παραμελημένης από τον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο ιστορίας των Εβραίων της Ελλάδας και της Θεσσαλονίκης. 

Επιπρόσθετη ανάγνωση:

Mark Mazower: Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων: Χριστιανοί, Mουσουλμάνοι και Εβραίοι, 1430-1950. (2004)

Devin E. Naar: Jewish Salonica : Between the Ottoman Empire and Modern Greece. (2016)

Steven B. Bowman: The Agony of the Greek Jews 1940-1945. (2009)

Timothy Snyder: The Holocaust as History and Warning. (2016)

Hannah Arendt: Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ. Έκθεση για την κοινοτοποία του κακού. (1963)

Hannah Arendt: Οι απαρχές του Ολοκληρωτισμού. (1951)

Antisemitic targeting of Pfizer CEO in Greek national daily

Via Central Board of Jewish Communities in Greece (KIS):

Daily “Makeleio”, known for frequently publishing incendiary anti-Semitic articles, on November 10, 2020, circulated with yet another anti-Semitic front-page title related to the announcement made by Albert Bourla, the CEO of the Pfizer pharmaceutical company, on the upcoming vaccine for covid. The front-page (as well as the teaser of the on-line Makeleio.gr)  is illustrated with the photo of the Nazi doctor Josef Mengele next to the photo of Dr. Bourla whose Jewish faith is used in the title to disseminate stereotypical propaganda, while in the surtitle of the front-page the term “poison” is used for the vaccine.

The Greek Jewry’s outrage was expressed with the following announcement of the Central Board of Jewish Communities in Greece (KIS), which was followed by the immediate reaction of the General Secretary for Religious Affairs, Mr George Kalantzis, who issued the statement below: [Read both statements in English here]

• Greek Helsinki Monitor has filed a criminal complaint to the Prosecutor concerning the antisemitic headline in Makeleio newspaper.

• A Greek court in October 2020 convicted the Makeleio newspaper over an antisemitic article targeting Minos Moissis, the former President of the Jewish Community of Athens.